بررسی میزان همراهی ضایعات پوستی و دهانی لیکنپلان در بیماران مراجعه کننده به مرکز آموزشی-درمانی رازی، تابستان ١٣٨٠

سابقه و هدف: لیکن پلان یک بیماری شایع پوستی و مخاطی است که پوست، مخاط و یا هر دو را درگیر می‌کند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی میزان همراهی ضایعات پوستی و دهانی لیکن پلان در بیماران مراجعه کننده به کلینیک پوست مرکز آموزشی و درمانی رازی تهران در تابستان ١٣٨٠ بود. مواد و روشها: در این تحقیق که به صورت توصیفی انجام شد، تعداد ١٠٣ نفرکه بر اساس تشخیص کلینیکی اساتید مرکز دارای هر یک از ضایعات پوستی یا مخاطی لیکن پلان بودند از بیماران مراجعه کننده به کلینیک پوست این مرکز انتخاب شده و مورد مصاحبه و معاینه بالینی قرار گرفتند. در موارد مشکوک تایید هیستوپاتولوژیک ضایعات از آزمایشگاه دریافت شد. پس از گرفتن شرح حال کامل و انجام معاینات بالینی فرم پرسشنامه اطلاعاتی برای آنان تکمیل گردید و داده‌ها با استفاده از آزمون Chi-square آنالیز شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در ٣٤ % از ١٠٣ بیمار مورد مطالعه همراهی ضایعات پوستی و دهانی وجود دارد. 61.1% از بیماران تنها دارای ضایعات پوستی و 4.9% تنها در مورد ضایعات دهانی بودند. شیوع ضایعات دهانی لیکن پلان در میان زنان با اختلاف کمی بیش از مردان بود (40.4 در مقابل 37.3%). بیست درصد از بیمارانی که لیکن پلان دهانی بدون تظاهرات پوستی داشتند سیگاری بودند در حالیکه هیچ یک از بیماران سابقه کشیدن پیپ، قلیان و یا تنباکوی غیرتدخینی را ذکر نکردند. اکثر بیماران مبتلا به نوع پوستی لیکن پلان بین یک تا شش ماه از بروز ضایعه پوستی آنها می‌گذشت در حالی که اکثر افراد مبتلا به لیکن پلان دهانی از زمان شروع ضایعه دهانی خود اطلاع دقیق نداشتند. شایعترین علامتی که بیماران مبتلا به لیکن پلان دهانی از آن شکایت داشتند سوزش دهان و شایعترین محل ابتلاء، مخاط گونه و شایعترین فرم ضایعه، رتیکولر بود. ارتباط معنی‌داری بین عامل دخانیات و آمالگام بعنوان عوامل موضعی مؤثر در بروز لیکن پلان دهانی مشاهده نشد. همچنین بین بیماری‌های سیستمیک شامل بیماری‌های کبدی، بافت همبتد، فشارخون، دیابت ملیتوس، پیوند مغز استخوان و مصرف داروهای مداخله‌گر با این بیماری نیز ارتباط مؤثری مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: درصد بالای همراهی ضایعات دهانی و پوستی لیکن پلان ضرورت توجه به معاینات سیستمیک کامل را بیش از پیش گوشزد می‌نماید. ولیکن باتوجه به اینکه این تحقیق توصیفی بوده، بنظر می‌رسد تحقیقات تکمیلی دیگری به منظور تعیین رابطه بیماری لیکن پلان با دیگر عوامل سیستمیک یا موضعی موردنیاز باشد.